Soğana ve sarımsağa benzeyen yapısı ile birden fazla kişi tarafından sıklıkla tüketilmeyen pırasa, aslında birbirinden farklı ve çok kıymetli özelliklere sahiptir. Pırasa yılın her mevsiminde yetişebilen allium familyasına ilişkin çoklukla yaprakları için üretilen lakin sapı da kullanılan bir bitkidir. Birtakım ülkelerde tipik olarak yemek yanında çiğ olarak yaprakları yense de Çin dahil olmak üzere birtakım ülkelerde de pişirilerek yenilmektedir ve yaprağı kadar sapı da pahalıdır. Pırasanın birinci çıktığı vakitler kısa bir sapı vardır, lakin çiçek açtığında genişler ve dallanır. Pırasa sarımsak ve soğan ile yakın akraba olmasından ötürü hafif bir soğan tadı mevcuttur. Her ne kadar beşerler için yararları yüzünden tercih edilse de tüketim grafiği çok yüksek ve dünya üzerine en kıymetli besinler ortasındaki yerini almıştır. Pırasa son derece ucuz olan, çarçabuk yetişen ve son derece yararlı bir sebzedir ve insan sıhhati açısından hayli yararlıdır. Bunun yanında kozmetik sanayisinde de kullanılan pırasa ilaç üretiminde da tesirli bir rolü vardır ve bu dallarda de yerini almıştır. Pekala pırasanın yararları nelerdir? Hangi hastalıklara şifa olur? İşte pırasanın bilinmeyen özellikleri…
PIRASANIN YARARLARI NELERDİR?
– Antioksidan özelliği sayesinde kansere ve kronik rahatsızlıklara karşı esirgeyicidir. Bilhassa prostat kanseri ve kolon kanseri üzere cinslerinde yarar sağlar.
– Kolesterolü düşürür.
– İçerdiği K vitamini sayesinde kemik sıhhatini müdafaada yardımcı olur.
– Damar sertliğini mahzurlar, damar hastalıkları riskini azaltır. Kan sirkülasyonunu düzenler.
– Lifli olduğundan bağırsak için yararlıdır. Kabızlık sorununu önler.
– Tesirli bir idrar söktürücüdür.
– Varlıklı demir içeriği sayesinde saç dökülmelerini pürüzler ve demir eksikliğine bağlı oluşan anemi üzere rahatsızlıklarda yardımcı olur.
– Teneffüs sistemi için de yararlıdır.
– Böbrekler ve karaciğer için de büyük yarar sağlar.
– Soğuk algınlığı, öksürük, grip, nezle, bronşit ve balgam üzere rahatsızlıkların önlenmesine, bu hastalıklardan korunmaya yardım eder.
– Kan dolanımını düzenler.
– Kolesterolün dengelenmesine yardım eder.
– İştahın açılmasına yardım eder. Bilhassa taze pırasa tüketirseniz, iştahınız açılır ve daha fazla yemek yeme isteği duyarsınız.
– İdrar söktürür.
– Sinüzit üzere rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olur.
– Gut hastalığına karşı da yararlıdır.
– Bol ölçüde omega 3 içermektedir. Bu sayede kolesterol, kalp – damar rahatsızlıklarını ve tansiyon sıkıntıları dışında depresyon üzere rahatsızlıklara karşı da yardımcı olur.
– Teneffüs sistemi için faydalıdır. Grip, nezle, bronşit üzere teneffüs sistemi rahatsızlıklarında ve öksürük ve balgam üzere sorunların önlenmesinde yardım eder.
– Gebe bayanların beslenme sürecinde kıymetli bir rol oynayan folik asit (B9 vitamini) bakımından zengindir.
– Kandaki şeker düzeyini düzenlemeye yardım eder.
Damarlar: Damarları koruduğu pek çok araştırmayla belgelenen “kaempferol” isimli flavonid pırasada bol ölçüde bulunur. Bu bileşen, damar astarlarını çok faal oksijen moleküllerine ve tahribata yol açan öbür faktörlere karşı korur. Kimi çalışmalarda, “kaempferol”ün nitrik oksit üretimini arttırarak damaları rahatlattığı istikametinde sonuçlar elde edilmiştir. Pırasa bu özelliği ile yüksek tansiyonu düşürmek için tüketilebilecek sebzeler ortasında yer almaktadır.
Folat: Pırasa, bioaktif bir folat olan “5-methyltetrahydrofolate” içerir. Bilhassa gebelik periyodunda öne çıkan bir vitamin olmasının yanı sıra folat, kalp ve damar hastalıklarının önünü açan “homosistein” isimli amino asidin düzeyinin düşmesine katkıda bulunur.
Antioksidan: Pırasa, güçlü bir antioksidan olan “polifenol” içerir. Bu antioksidanlar bedenimizde bulunan ve çeşitli kronik hastalıklara taban hazırlayan özgür radikallere karşı müdafaa sağlamaktadır.
Vitamin ve Mineraller: K, A, C, B6 vitamini, manganez ve demir mineralleri bakımından güçlü olan pırasa bedenimize güç sağlamaktan, kemik ve doku gelişimine katkıda bulunmaya kadar pek çok işe fayda.
Kemik Sıhhati İçin Kıymetlidir: Kemik sıhhati ve kan akışının düzenlenmesinde değerli bir rol oynayan K vitamini pırasada bol ölçüde bulunmaktadır. 100 gram pırasa neredeyse günlük K vitamini gereksiniminin yarısını karşılamaya kâfi. K vitamini, kemik sıhhati için kritik bir değere sahip olan “osteocalcin” isimli proteini aktive eder.
Göz Sıhhati: Pırasada bulunan “lutein ve zeaxanthin” isimli bileşenler göz hücrelerini oksidadif gerilime karşı korur. Amerikan Optometri Birliği pırasanın yanı sıra kale, ıspanak, bezelye ve brokoliyi, ilerleyen yaşa bağlı olarak görülen katarakt riskini azaltmak için tüketilmesi gereken besinler ortasında gösteriyor.
Pirinçli Pırasa Yemeği Tarifi İçin Malzemeler
4 adetpırasa (ayıklanmış, temizlenmiş)
1 adethavuç
1/2 çay bardağıpirinç
1/2 yemek kaşığıdomates salçası
3 su bardağısıcak su
3 adetdomates
1 çay bardağızeytinyağı
1/2 adettaze soğan(Arzuya nazaran.)
1 çay kaşığıtuz
1 çay kaşığıkarabiber
Pirinçli Pırasa Yemeği Nasıl Yapılır?
Pırasaları yıkayın ve bir parmak genişliğinde doğrayın.
Havuçları da yıkayıp kabuklarını soyduktan sonra halka şekilde doğrayın.
Soğanı yemeklik doğrayın ve domatesleri rendeleyin.
Bir tencereye yağı koyun ve ısındıktan sonra içerisine soğanları boşaltın. Kavurun, rendelenmiş domatesleri ve domates salçasını ekleyip kavurmaya devam edin.
3-4 dakika sonra pırasa ve havuçları ekleyin. Kavurmaya devam edin. Son olarak pirinçleri ekleyip bir mühlet de pirinçlerle birlikte kavurun.
Suyunu, tuzunu ve dilediğiniz baharatları ekledikten sonra tencereyi kapatın ve orta ateşte pişirin. Biraz piştikten sonra altını düzgünce kısarak pişmeye bırakın.
Bir mühlet sonra hazır olacaktır. Afiyet olsun.
PIRASANIN ZİYANLARI NELERDİR?
– Fazla tüketilmesi sonucu gebelerde yan tesirlere sebep olabilir. Bu yüzden gebe bayanların tüm besinler için hekimlerine danışarak tüketmelerini öneririz.
– Fazla tüketimi alerjiye sebep olmaktadır.
– Gaz yapan bir zerzevat olması sebebiyle sindirim sorunu bulunanların dikkatli tüketmeleri gerekmektedir.
PIRASA NASIL KORUMA EDİLMELİDİR?
İyi bir pırasanın koyu yeşil yaprakları ve beyaz bir alt kısmı olmalıdır. Dışını saran yapraklar yahut beyaz kısmı üzerinde rastgele bir çürük, çatlak yahut sarılaşma olmamalıdır. Pırasa yılın her ayı bulunabilir lakin en âlâ vakitleri sonbahardan, bahar aylarının başlangıcına kadar olan periyottur.
Taze pırasa buzdolabında, yıkanmadan koruma edilmelidir. Bu biçimde tazeliğini 1 hafta-10 gün ortasında koruyabilir. Bir poşette saklamak zerzevatın nemini koruma etmesine yardımcı olur. Pişmiş pırasa ise epeyce kolay bozulur, bu nedenle buzdolabında dahi olsa 2 günden uzun müddet saklanmamalıdır.
Pırasayı 2-3 dakika kaynattıktan sonra derin dondurucuya koyup 3 ay kadar koruma edebilirsiniz. Lakin bu formülü kullanırsanız, buzluktan çıkarıp pişirdiğinizde tadı ve dokusu bir ölçü değişecektir. Sonuç olarak pırasa; içerdiği kıymetli vitamin, mineral ve antioksidanlar ile beslenme programınızda bulunması gereken, sıhhate yararları ile öne çıkan bir sebzedir. Ayrıyeten soğan yahut sarımsak yemeyi sevmiyorsanız birebir aileden olan pırasayı bunlara alternatif olarak tüketebilirsiniz.
PIRASANIN BESİN BEDELLERİ NEDİR?
100 gram çiğ pırasa;
– 54 kalori
– 18 mg sodyum
– 2 gr besin lifi
– 3 gr şeker
– 1484 IU A vitamini
– 10.7 mg C vitamini
– 0.8 mg E vitamini
– 41.8 mcg K vitamini
– 0.4 mg niasin
– 0.2 mg B6 vitamini
– 57 mcg folat
– 52.5 mg kalsiyum
– 1.9 mg demir
– 24.9 mg magnezyum
– 31.2 mg fosfor
– 160 mg potasyum
– 0.1 mg çinko
– 0.1 mg bakır
– 0.4 mg manganez
– 0.9 mcg selenyum içerir.
– Birebir ölçüde çiğ pırasa birebir vakitte 88.1 mg omega 3, 59.6 mg omega 6 yağ asidi içermektedir.
