Google ve Apple, The New York Times gazetesinin geçen 22 Aralık’ta yayımladığı ve ToTok’un bir Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) “casusluk uygulaması” olduğu tarafındaki savından sonra uygulamayı sanal marketlerinde (App Store ve Google Play) satıştan kaldırmıştı. Lakin Google, 4 Ocak’tan sonra uygulamayı yine erişime açtı.
İlk olarak 2019’un ağustos ayında kullanıma sunulan ve fiyatsız indirilebilen ToTok, kullanıcılara sesli ve imajlı arama, hem yazılı hem de imajlı ileti iletme imkanı sunuyor. Fakat New York Times’ın savına nazaran, bu uygulamayı indiren kullanıcıların telefonlarındaki data ve fotoğraflar kopyalanıp BAE’nin istihbarat servislerine sunuluyor.
Milyonlarca kişi tarafından indirilen ToTok uygulaması, BAE’de yaygın kullanılıyor. Çünkü Facetime, Whatsapp ve Skype üzere sesli arama imkanı sunan öteki uygulamaların kullanımı bu ülkede yasak.
BAE’de yaşayan yaklaşık 9,4 milyonluk nüfus, büyük oranda yurt dışından çalışmaya gelen yabancılardan oluşuyor ve bu nüfus, memleketlerindeki yakınlarıyla bağlantı gereksinimini karşılamak için uygulamayı kullanıyor.
BAE tezleri reddetmişti
New York Times’a nazaran, uygulamayı geliştiren şirket Breej Holding, aslında Amerikan Federal Polis Teşkilatı (FBI) tarafından soruşturulan, Abu Dabi merkezli, siber zeka şirketi DarkMatter’ın paravan şirketi.
New York Times’e konuşan ve FBI’in soruşturmasına yakın kaynaklar, Amerikan Teşkilatının DarkMatter’da çalışan birtakım Amerikan vatandaşlarıyla ilgili soruşturma yürüttüğünü söz etmişti. Daha evvel Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansında (NSA) çalışan bu şahısların, siber cürümleri işlemiş olabileceğinden kuşku ediliyor.
Google ve Apple, uygulamayı sanal marketlerinden çektikten sonra BAE, ToTok’un casusluk hedefli kullanıldığı tarafındaki tezleri reddetmişti.
“Herhangi bir devletle irtibatlı değiliz”
Uygulamanın kurucularından Giacomo Ziani, ToTok’a yasak getirilmesinden sonra de toplumsal medya sitesi Twitter’da bir görüntü paylaşarak, Google ve Apple’a uygulamanın tekrar satışa çıkarılması için davette bulunmuştu.
Ziani, ToTok’un “ne BAE ne ABD ne de Çin üzere rastgele bir devletle kontaklı olduğunu” tez etmişti.
Ancak uzmanlar uygulamayla ilgili kuşkuların devam ettiğini söylüyor. 3 Ocak’ta Associated Press haber ajansına (AP) konuşan ve ToTok’la ilgili araştırma yapan Kaliforniya Üniversitesi Bilgisayar Bilimi Araştırmacısı Bill Marczak, “(Kullanıcılar) Uygulamayı kullanmakla, hayatını (BAE’nin) Ulusal İstihbarat(ın)’a ve BAE hükümetine açmış oluyor” tabirini kullanmıştı.
BAE’nin öbür casusluk faaliyetlerini de araştıran Marczak, “Bu durumda, insanların telefonlarını hack’lemek yerine onların uygulamayı indirmesini sağlıyorsunuz” demişti.
AP’ye konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir ABD’li diplomat ise, Amerikan büyükelçisi ve konsolosluk çalışanlarından ToTok uygulamasını telefonlarından silmelerini istendiğini söylemişti.
