Kanal 7 Medya Gurubu Planlama ve Teknik Daire Başkanı Muzaffer Şafak, yeni yılda radyo ve televizyon yayıncılarını bekleyen zorluklar ve yaşanacak teknik gelişmeleri kıymetlendirdi:
Her geçen gün Televizyon izleyicilerinin izleme tercihlerinin değiştiği görülmektedir. Yayınlara erişimin çeşitlenmesi ve internetin yaygınlaşması, suratlarının artmasıyla iletilen içeriklerin kalitesi ve çözünürlüğünün yükselmesi sebeplerin başında sayılabilir.
Bunlara ek olarak Mobilite’nin artması da bu değişimi hızlandırmaktadır.
Yakın gelecekte tüm alışkanlıkların ve izleme seçeneklerinin esaslı halde değiştiğini görebileceğiz.
Her ne kadar hala uydu erişiminin tesiri sürse de bir süre daha bu tesir azalmadan devam edecek üzere gözükmektedir. Lakin unutulmalıdır ki 5 G’nin yararları sanayi 4.0 a olan etkilileri de dahil edildiğinde bireyler , cihazlar ve sistemlerin senkronize olmasıyla tüm olgular tekrardan dizayn edilecek bu husus yakın gelecekte gündemde uzun mühlet yerini koruma edecektir.
5 G nin faydaları ve uygulama sorunları konuşulsa da ,henüz gündemde olmayan 6 G nin özellikleri ve faydaları yurt dışında özellikle Uzakdoğu da başladığını görmekteyiz.
Geriye yaslanıp baktığımızda neler olmaktadır diye sormadan edemiyoruz.
Neden bu kadar hızla teknolojiyi ,ilişkileri,içerikleri tüketmeye başladık ? Teknolojinin fonksiyonu kaliteyi , ekonomiyi ve faydayı bireylere sunmak yahut sağlamak olmalıdır.
İyi de, bu ivme neden son yıllarda logaritmik formda arttı ve hala daha artarak devam etmektedir ?
İnsanlar TV alıcılarını radyolarını telefonlarını ( akıllı cihaz demek daha doğru) bir yıl geçmeden az bir özellik eklendi diye değiştiriyorlar ? insanların çabucak hemen tamamı uçakta arabada ( araç sürerken bile) otobüste bilumum vasıtalarda neden başları hep eğiktir?
Neden, hep ve durmaksızın yazışıyorlar? Yazıyorlar ? Bir de bu gözle değerlendirelim.
Endişe edilir ki bu durum, Hedonizm’in acımasız hatta insafsız bir yüzü üzere.
Büyük bir makinada farkında olmadan toplum şekilleniyor yada sanki öğütülüyor gibi !.
Konu sosyal alana kaydı bir miktar, ancak hangi bahis artık tek tek ele alınıyor ki ? yakınsama teknolojide olur diye bilinirken artık her alanda kendisini göstermektedir.
Tekniğe dönecek olursak ana konu Televizyon izleme, kalite ve televizyon gelirleri. Her biri el yakıcı sorunları da beraberinde taşıyor.
Önceki yıllarda Televizyonun öğrenmeye etkisi elbette yüksek denilebilirken artık internetin uçsuz bucaksız dünyasında ; doğru, eğri, yalan ,yanlış hatta tehlikeli bilgilere her yaştaki birey artık saniyeler içinde 7/24 kitapsız, kütüphanesiz ve zahmetsizce erişilebilmektedir.
Bu bilgilerin tehlikeli denilebilecek çeşitlerinin tahlillerinin yapılması , filtre edilmesi en azından genç dimağlara ziyan vermeden makul ölçülerde engellenmesi de devletin misyon alanına girebilir.
Fayda ve zararın iyi ve berbatın böylesine iç içe olduğu ve ayrıştırmanın epey güç olduğu öteki bir olgunun varlığı sanıyoruz sıkıntı bulunabilir.
Geriye kalan alan, eğlence ve spor. Eğlencenin seçenekleri ise sayılamayacak kadar çeşitli olmak üzere internet mecralarında çok sayıda mevcut.
Orta kuşak izleyici, cümbüş ihtiyaçlarını TV yayınlarından karşılamakta, geri kalan genç kuşaklar ise TV yayınlarına itibar etmeden bahsedilen internet mecralarını kullanarak hatta interaktif olarak katılarak eğlenebilmektedir.
Geriye kalan SPOR, evet bunun şimdi alternatifi yok üzere. Bir sürede daha bu şekilde devam edecek gözüküyor.
5G ile birlikte TV yayıncıları bu alanı da kaybedecek gibi .Evet iddialı, ancak her olgu, eğlence ,eğitim, teknoloji, spor, sosyalleşme ,haber ve akla ne gelirse tüm etkinlikler internet üzerinden yapılacak. İzleyici topu hangi kameradan takip etmek istiyorsa teknoloji bunu da seçilebilir hale getirip izleyicinin kullanımına sunacaktır. Bu durum elbette kehanet değildir.
Sürücü aracını kullanırken instagramda neyi takip eder ki ? Whatsapp’ta hangi önemli ve can alıcı konuyu muharrir yada okur ? Gerekli midir? Tehlike neyin önüne geçmektedir ?
Trafik ışıklarında, sarı yandığında klaksona basmayınız ihtar levhaları olduğu müddetçe
5G ile ne yazık ki bu kullanımı çok daha artacaktır.
2018-2019 Televizyon kuruluşlarının reklam gelirleri bir evvelki yıldan yalnızca %1 artış göstermiş, Digital alandaki internet reklamları ise %17’nin üstünde ve bu mecranın geliri hızla artmaya devam ediyor.
Diğer yandan İnternette yer alan siteler ,kişiler, yayınlar kısacası tüm içerik üreticilerinin neredeyse tamamı ‘’TIK peşinde ’’ ise, rekabeti arttıran , insani davranışları ve kuralları zorlayan hatta sonları olmayan akıl dışı bir duruma dönüşüyor.
TV kuruluşları için de henüz erken de olsa yakın gelecekte izleyicilerini kendi kanallarında tutmak için çeşitli bonuslar vereceğini bile görebileceğiz. Kazan kazan hakim olacak üzere.
YouTuberlerin kliplerinde ısrarla söylediği üzere like’larsan sana da bonus verilecek?
İleriye yönelik biraz daha gözü pek bir projeksiyon yaparsak ,izleyicinin talepleri , çeşitlilik ,süreçlere iştirak (etken olma) interaktivite , ekonomik, güncel ve en kıymetlisi hız , hatta anında enformasyon talep ediyorlar . Bu öylesine abartılıyor ki araç kullanırken ! bile ferdî bağlantı devam etsin istiyor?
Peki, bu durumda yayıncılar ne yapacak ? Bu talepleri klasik tek taraflı edilgen yayınlarını izleyiciye sunmaya devam mı edecek ? yoksa başka tahliller mi bulacak. Mevcut öbür internet mecralarında tahlilin ip uçları görebilmekteyiz.
Doğrusu, çetrefilli ve sıkıntı bir konu.. Bu tekniği ve içeriği yayınlarına taşıyamayan kuruluşlar güç durumda kalacak hatta müşterilerini internet mecrasına kaptırabileceklerdir.
Yayıncı, içeriklerini %97 oranında uydu ve öteki platformlar ile abonesi hızla artma eğilimindeki IPTV ve OTT mecralarından iletirken, öteki yandan yayıncılıkta neredeyse terk edilen standart defination yada kıymeti git gide azalmaya başlayan High defination formatta iletmeye devam ediyor.
Rekabetin artması nedeniyle yayıncılar bununla baş edebilmek için HD den bir an evvel 4K geçmenin hazırlıklarına başlamıştır. Bu yayını başlatan var mı ? Henüz yok. Birkaç belgesel kanal ile birkaç platformda az sayıda dokümanter içerikler dönüyor.
8 K yayınların kimi ülkelerde başlaması ile birlikte bu içerikleri oluşturmak ve iletmek için efektif teknolojilerin de gelişmesi devam etmektedir.
Konuyla ilgilenen dal paydaşlarının bir kısmı “5 G’nin gelmesi yıllar alır ! , 6 G ise şimdi hayal ! ‘’ şüphesi yahut öngörüsüne rağmen Teknolojiye ve toplumsal statüye ehemmiyet veren hatta önceleyen ve seven halkımız bunları en kısa müddette talep edecektir.
Dahası, Elon Musk internet iletimi yada erişimi için broadband alçak yörünge uydularını hazır etmekle uğraşıyor, yakında kullanıcılar interneti kesintisiz ve dünyanın her yerinden akıllı telefonlarıyla ücretsiz! kullanabilecekler.
Bu sistem üzerinden internet hizmeti verecek servis sağlayıcıların milyonlarca aboneden elde edeceği kullanıcı profillerine ilişkin dataları toplamak onlar için elbette çok değerli ve kazançlı bir iş kolu olacaktır. Büyük toplumsal medya platformlarındaki bu çeşit kullanıcı verilerinin yüksek bedellerle satıldığı bilinmektedir. Musk, yatırımını kısa müddette bu formda çıkarabilecektir.
Diğer bir yarar ise TV İzlemenin internet üzerinden yapılmaya başlamasıyla değerlendirme ve ölçme tekniklerinin kesintisiz sürekliliği nedeniyle net bilgilere dönüşmesi , izleyicinin tüm tercih ve davranış modellerinin tahlili ve ekonomik pahaları ile bunlardan ferdi tüketim sonuçlarını çıkarmak profesyoneller için hiç de zor olmayacaktır.
Bu durum reklam verenler için de hayli bedelli ve değişik bilgiler olacaktır.
İzleyiciler böylesine bir cenderenin içinde seçeneksiz biçimde yer almak ister mi? Bilinmez.
Ancak günümüzde bilhassa genç neslin klasik mecralardan TV izleme hissesinin
İnternete evrilmesi bunu doğrular niteliktedir.
TV yayınları şimdilik belirli yaş grubundaki izleyicilere hitap ettiğini, izleyicinin eğlence ve spor yayınlarını izlemenin yanı sıra popülerliğini her geçen gün artıran internet sinema platformlarından yana tercihlerini kullanmaya başladığını bu yönelimin çok sayıdaki haber ve cümbüş kanallarına olan ilgiyi azalttığı da görülmektedir.
Konuyu daha da netleştirirsek genç nesil, evlerinde kullandığı 40 inch ve üstü HD yahut 4 K TV alıcısından klasik yayınları yani uydu ve Uydu platformları yerine, internet üzerinden alınabilen “her türlü ” yayını ve içeriği zamana bağlı kalmaksızın kendi belirledikleri tipleri izlemeyi tercih etmeye başlamıştır. Bu yönelim 5G ve üstü iletimler ile her geçen gün artacaktır.
Bu bilgiyi dayanaklar mahiyette 2014 te uydudan yayın yapan TV kanalı sayısı 600 civarındayken günümüzde 400’e kadar azalmıştır. Bilgi tekrarı olsa da , BTK, 2018 yılı Pazar bilgi raporunda, data tüketimlerine nazaran ; 2008 de 6 milyon olan geniş bant abone sayısının 2018 yılı birinci çeyreğinde 70 milyona ulaştığı, bu sayının bir evvelki çeyreğe nazaran % 1.7 olarak süratle yükseldiği görülmektedir.
Bu artışın taşınabilir ve sabit çizgilerdeki oranı ise, sabit sınırlarda % 12.3, mobilde %57.2 olduğu , Veri kullanım ölçüleri da ; 2018 yılı birinci çeyreğinde kablo dahil internet kullanımı 3.156.234 TByt. Bu kullanımın %91 bilgi indirme % 9 bilgi yükleme olarak gerçekleşmesi, data tüketiminin % 57.2 olması ve her geçen gün artmasının kıymetli olduğu anlaşılmaktadır.
Bu bilgiye ek olarak geniş band sabit internet veri trafiğinin % 22, taşınabilir veri trafiğinin % 57 olarak gerçekleşerek 534.778 Tbyt tan 842.208 Tbyt çıkması , bu payın içinde TV ve Radyo yayın izlemenin azımsanmayacak oranda olduğu düşünülebilir.
Bu bilgileri dayanaklar nitelikte, 2017 yılı Consumerlab TV ve Medya Raporuna nazaran;
– Dünyada taşınabilir aygıtlar üzerinden TV ve görüntü izleme oranı son altı yılda yüzde 85 artması,
-Türkiye’de 16-24 yaş ortası kullanıcılar TV ve görüntü izlemek için en çok akıllı telefonlarını tercih etmesi,
-2014’den günümüze taşınabilir aygıtlar üzerinden içerik izleme yılda kişi başına 250 saat artması,
-Mobilden izleme, TV ve görüntü izleme toplam vaktine haftalık 5,3 saatlik bir dilim eklerken, sabit TV’den içerik izleme haftalık 0,2 saat kısalması,
-TV üzere sabit ekrandan izleme oranı ise tıpkı devirde yüzde 14 azaldı.
-Türkiye’de bilhassa 16-19 ve 20-24 yaş ortası gruplar TV ve görüntü izlemek için en çok akıllı telefonu tercih ediyor olması da tabloyu net biçimde ortaya koyuyor.
RADYO :
Görüntü ve kapladığı veri ölçüsü nedeniyle radyodan dezavantajlı olan TV yahut manzaralı yayınlara ek olarak Radyodan da bahsetmeliyiz.
Bu iletim şeklinin özellikle internet üzerinden iletimi tüm dünyada ( Radyo yayınları ) öylesine artmış durumdadır ki lisans ve telif bir yana bırakılırsa teknik olarak her girişimcinin yapabileceği bir iş kolu haline gelmiştir.
Ülkemizde ise, 2019 yılında RTÜK’ün yayımladığı Radyo,Televizyon ve İsteğe bağlı yayınların internet ortamından sunumu hakkında yönetmelik ile bu alan regüle edilerek internet yayıncılığı lakin lisans alarak yapmak mümkün hale getirilmiştir.
İşin idari kısmı bu şekilde, tekniği ise oldukça kolay ,ekonomik ve zahmetsiz, bu alanda yüzlerce yayıncı yada teşebbüsçü internet üzerinden personele gereksinim duymadan yayın yapabilmektedir.
Bu kolaylıklar nedeniyle meydana gelen Rekabet ise tahminlerin çok üzerindedir. Ülkemizde Radyo yayınları uydudan, uydu platformlarından Iptv , Ott platformlarından ve kablo sistemleri ile analog FM vericilerinden ve nihayet tekil olarak internet üzerinden yapılmaktadır.
Diğer iletim, karasal yayınlar ile 87.5 Mhz / 108 Mhz bandında200 Khz aralıkla ve bazı şehirlerimizde
100 adedin üzerindeki verici istasyonlarından standart dışı , ( 200 Khz) yıllardır yapıla gelmektedir. Bir kaç emisyondan bu kadar sayıda Radyo yayını yapan başka ülke bulunmamaktadır.
Türkiye’de yaklaşık 1000 adet R1-2-3 klasmanında radyo yayın yapıyor. Bunun %70 kadarı mahallî. Yeniden örnek olsun, İstanbul metropolüne yayın ileten istasyon sayısı 107 adet, bu türlü bir sayı dünyanın hiçbir metropolünde yok , bu durum iktisada , teknolojiye muhalif . Pekala bu sürdürülebilir mi? Elbette hayır.
Yapımı tamamlanan Küçük Çamlıca seyir kulesinden yaklaşık bu sayıdaki radyo vericisi birlikte ve tek noktadan yakında yayına başlayacaktır. Yayıncılar olarak vericilerin problemsiz halde çalışmasını bekliyoruz.
Dinleyiciler bu yayınları bilhassa araçlarında takip ederken araç dışında ise akıllı telefonlardan çeşitli platformları kullanarak dinleyebilmektedir. İnternet kullanımının ucuzlaması ve çeşitlenmesi
nedeniyle genç jenerasyonlar kesintisiz olarak ulusal ,yerel ve yurt dışı radyo yayınlarına kolaylıkla erişebilmektedir.
Planlanan Sayısal karasal radyo yayını başlayana kadar araçlarda mevcut analog vericilerden ve çoğunlukla internet üzerinden radyo yayınları iletilmeye devam edecektir.
Yıllar evvel yurtdışına ve okyanus ötesi ülkelere zorlukla iletilmeye çalışılan yayınlar SW ( KD ) kısa dalga radyo yayınlarına stratejik münasebet dışında artık gereksinim kalmamıştır.
5G’nin yaygınlaşması ile birlikte ,DAB plus alıcısı olmaksızın doğrudan internet üzerinden tüm radyolar dinlenebilir olacaktır.
Hata yakın gelecekte yüksek RF güçleri kullanmaksızın, TV , Radyo yada diğer içerikler 5G yahut başka internet mecralarından kabul edilebilir işletme masrafları karşılığında izleyiciye ulaştırmak mümkün olacaktır. Bu duruma klasik yayıncılar bu günden hazırlıklı olmalıdır.
İletim tekniklerinin sadeleşmesi ,iyileşmesi ,kalitesinin artması ve yayın kapsamasının bölge ile hudutlu kalmaksızın dünyada erişebilir olmasıyla, TV ve Radyo yayıncılığında teknik ,içerik ve izleyici tercihlerinde radikal değişiklikler kaçınılmaz olacaktır.
İzleyici ve dinleyiciye kaliteli içeriklerin ekonomik iletimi kolaylaştığında sektöre daha çok yayıncının katılacağını bekleyebiliriz.
Çok sayıdaki yayıncı, sürdürülmesi zor olan bu rekabet içinde yerini alacaktır.
Bu gelişmeler sonucu çok sayıdaki klasik TV ve Radyo kuruluşları ile internet TV ve Radyoculuğu arasında gerçekleşecek sert rekabet uzun sürmeden internet yayıncılığı lehine neticeleneceği düşünülebilir.
Klasik Televizyon ve Radyo yayıncılığının önündeki temel sorunun tek istikametli iletim olarak tanım edilebilir.
Az sayıda da olsa HBB özellikli alıcılarının sunduğu imkanlar ve öbür araştırmalar İzleyici ve dinleyici profili ve davranış dataları tahlil edildiğinde genel bahisler dışında tematik yayınlara olan ilginin yükseldiği ve imkan olduğunda etken olmak istediği görülmektedir. Bu iştiraki ve çeşitliliği sunan kuruluşlar öne geçecektir.
Etkileşimli yayınları uydu ve vericiler ile gerçekleştirmek mümkün olmadığı için izleyici ve dinleyiciler internet iletimi üzerinden yapılacak etkileşimli yayıncılığı daha çok tercih edecektir.
Bu nedenle klasik iletim teknikleri olan uydu ve karasal yayınların ehemmiyetinin azaltacağını söylemek mümkündür.
Gelecek 5 yıl içinde TV , Radyo ile diğer içerik üreticilerinin izleyici ve dinleyiciye erişmek için efektif, ekonomik ve etkileşimli mecra, sanıyoruz internet ve interneti sunan gelişmiş teknolojiler olacağını öngörebiliriz.
